Dzieje rodu SZAMOWSKICH herbu PRUS I-mo
Paprocki w swym herbarzu tak herb Prusów opisuje:
"W czerwonym polu półtora krzyża białego, to jest drugiego krzyża od dołu po lewym boku tarczy nie masz połowy, na hełmie ręka zbrojna po ramię z korony wychodzi, w łokciu zgięta z mieczem do góry w prawą tarczy zaniesiona"
Szlachtę pieczętującą się znakiem półtora krzyża spotykamy w Szamowie w ziemi łęczyckiej, skąd heraldycy wywodzą rodzinę Szamowskich. Rodzina senatorska osiadła w dawnym województwie łęczyckim , spokrewniona była min. z rodzinami Sierakowskimi, Szczawińskimi, Sołłohubami, Działyńskimi, Głębockimi i Roliczami Tarnowskimi .
Najstarsze pisane wzmianki znajdujemy w księgach sądowych łęczyckich z lat 1386-1419. Wśród imion cząstkowych właścicieli Szamowa, występujących w w/w księgach, odnajdujemy i imiona Pruskie. W latach 1386 ? 1399 dziedziczył w Szamowie Lecarth z synami Tomaszem i Stanisławem. (K.S. Łęczyckie I, 56, 931, 6093) Występują też Michał, Jan, Mikołaj.
Na podstawie zapisu sądowego z 1407 r. właścicielami dóbr w Szamowie prawdopodobnie byli Stanisław, Urban i Andrzej. W zapisce ponadto uczestniczą pierwszej parze świadków Windyka i Jakusz ze Słubic. Stroną przeciwną był Dersław z Sierpowa położonego pod Łęczycą.
8. Łęczyca, wiece gen. d. 16 lutego r. 1407.
Domenicus Pauli de Swirczino erga Derslaum de Syrzpowo docuit militiam suam de proprio cleynodio dicto
Prussy. Omnes iuraverunt de clipeo crux media altera, videlicet: Vindica de Slubicza, Jacussius de ibidem,
Stanislaus de Szamowo, Urbanus de ibidem, Andreas de ibidem, Petrassius de ibidem, quia eorum frater est de
cleynodio, proclamatione et signo. Terr. Lanc. t. 4. p. 1109
W 1423 r. w grodzie łęczyckim szlachectwa swego dowodzi Mikołaj z Szamowa (w obecności Filipa z Daszyny!).
Szamowscy nie pozostawali biernie wobec wojny z zakonem krzyżackim w 1410 r. Brali w niej czynny udział. Jak czytamy w opracowaniu prof. T.Szymczaka, spisy krzyżackie jeńców polskich zamku elbląskiego, pozwalają na stwierdzenie iż najliczniejszą grupę wśród 11 członków załogi zamku stanowili Łęczycanie. Poddanych służącym książętom mazowieckim Januszowi i Ziemowitowi będących w służbie króla Władysława Jagiełły i księcia Witolda, pojmano do niewoli w końcu września 1410 r. osadzono na zamku elbląskim. Jego załogę stanowili rycerze wywodzący się z różnych oddziałów. Wśród łęczycan do niewoli krzyżackiej w Elblągu dostało się 5 podkomendnych Stefana Puczka z Nędzerzewa: Krzesław Kat, Adam z Łazina, Paweł z Grzybowa, Grzegorz z Rogaszyna, oraz min. Bogusław z Szamowa i Wojciech z Szamowa. Rycerze pełnili rolę pocztowych (strzelców)
Stefan Puczek służył w chorągwi starostwa łęczyckiego u podkomorzego krakowskiego Piotra Szafrańca z Pieskowej Skały. Można stwierdzić że Stefan Puczek wystawił zapewne dość liczną kopię rycerską (własny oddział), bowiem po zwycięstwie grunwaldzkim jego sześciu podkomendnych wchodziło w skład załogi zamku elbląskiego w niewoli krzyżackiej. Zapewne wszyscy podkomendni Stefana Puczka wypełniali powinności wojskowe wynikające z faktu posiadania przez nich lub ich ojców dóbr dzierżonych na prawie rycerskim.
W Szamowie w XV w. występowało około 20 współwłaścicieli. Wśród dziedziców jest wymieniany także Bogusław. W zapisce z 1406 r. wymienieni zostali bracia Tomek, Bogusław i Piotr oraz Bogusław wymieniany w zapiskach w latach 1406-1412.
Postać Wojciecha z Szamowa identyfikować można z Wojciechem Tomaszowicem z Szamowa, występującym w 1409 r. Z zapiski z 1386 r, znany jest także Wojciech Wojciechowic z Szamowa. Wojciech jeszcze wielokrotnie występował przed sądem łęczyckim. W 1397 r. kupił dział w Wargawie za 40 grzywien gr. sz. Pisał się nastepnie z Wargawy, uczestniczy w 1405 r. w sprawach granicznych dotyczących tej wsi. Identyfikować go można z Wojciechem Budkiem z Wargawy, po którym w 1415 r. występowała wdowa Grzymka wraz z dziećmi.
Do rodu niewątpliwie należał Jan z Szamowa, kasztelan konarski łęczycki (zastępując ustępującego Mikołaja Puczka z Nędzerzewa), burgrabia łęczycki i exactor Lanciciensis(poborca podatkowy) w latach 1484-1513 [MRPS I 1691, IV 1136], uczestnik Sejmu w Radomiu w r. 1505, dowodem czego są liczne wpisy w księgach skarbowych króla Władysława Jagiełły, i Metryce Koronnej:
"Data est gratia exspectativa super castellanatum Conariensem in terra Lanciciensi Joanni Schamowski, quem tenet nunc Nicolaus Puczek."
Syn jego Stanisław, przedtem podstarości łęczycki objął po rezygnacji ojca kasztelanię konarską łęczycką w 1513 r. [MRPS IV, 2092]. Pełnił ten urząd do 8 III 1530 r.
"Datus est castellanus conariensis Stanislao Schamowski per liberam resignationem Ioannis Schamowski petris sui"
Synami kasztelana Stanisława są zapewne występujący w 1576 roku w rejestrach skarbowych bracia:
-
Jan, kasztelan konarski (1576-77), następnie kasztelan brzeziński (w latach 1577-89), po rezygnacji Pawła Szczawińskiego, oraz
-
Bartłomiej, kasztelan gostyniński,
W XVI w są właścicielami w otaczających Szamów: Wargawie Starej, Wargawie "Dutkach", Włoskowie, Strzegocinie, Oraczewie, Kterach, Kalinowie, Zieleniewie, Gajewie Górnym.
Według rejestrów skarbowych (poborowych podatku) z 1576 roku do Jana i Bartłomieja Szamowskich posiadają działy w ns. miejscowościach:
W parafii Witonia:
-
Wargawa Stara, Bartłomiej Szamowski 10 łanów, 8 zagrodników, karczma, 6 kolonistów
-
Wargawa Duthky, Jana Szamowskiego,
-
Gajewo Górne w części Jana Szamowskiego, 1 łan opuszczony, 2 kolonistów
- Oraczew, Jana Szamowskiego kasztelana brzezińskiego, 3 łana, 5 zagrodników, karczmę, rzemieślnika, 10 osadników, W parafii Nowe:
-
Włosków, Bartłomieja Szamowskiego, 2 zagrodników
-
Kalinowa, Bartłomieja Szamowskiego, 2 łąny, 2 zagrodników, karczma, 1 opuszczony, 4 kolonistów
W parafii Strzegocin: -
Strzegocin, w części Jana Szamowskiego, 2,5 łąnów, karczma,
-
Siemieniczki, Jana Szamowski kasztelan Brzeziński 2 , 4 zagrodników
-
Zieleniewo, Jana Szamowskiego w posiadaniu 13 łanów(w tym12 opuszczonych), 1 kolonista/osadnik
-
Ktery w części Bartłomieja Szamowskiego posiadającego 11 łanów, 2 zagrodników, karczmę, rzemieślnika, 13 kolonistów/osadników; w części Jana Szamowskiego , 12 łanów (w tym 4 łanów opuszczonych), 5 zagrodników, karczmę, młyn kołowy
W parafii Czechosławice -
Czechosławice, Bartłomieja Szamowskiego, łana, 2 zagrodników
W parafii Łęki Kościelne -
Młogoszyn, w części Bartłomieja Szamowskiego, 7 łanów, 3 zagrodników lub kolonistów, karczma
Bartłomiej miał za żonę Jadwigę Szczawińską, córkę Piotra Sczawińskiego herbu Prawdzic kasztelana sochaczewskiego.
Jan Szamowski, kasztelan brzeziński złączył się dożywotnie z Anną Sierakowską herbu Ogończyk wojewodzianką łęczycką (ojcem jej był Jan Sierakowski z Bogusławic, od 1569 r. wojewoda łęczycki, więcej). Mieli córkę, wydaną za Hieronima Tarnowskiego podczaszego łęczyckiego, oraz 3 synów:
-
Marcin, podczaszy łęczycki,
-
Piotr i Samuel bezdzietni.
-
Jan archidiakon krakowski, a potem arcybiskup Lwowskim, opat Mogilski, z którym tytułem zapisany komisarz na trybunał fiskalny Radomski, zm. 1669 r.
Bartłomiej i Jan Szamowscy występują w rejestrach cła wodnego we Włocławku z XVI wieku (Regestra Thelonei Aquatici Wladislaviensis), gdzie dostarczali zboże w obecności lub poprzez pomocników (podległych): Szymona Cygańskiego z Cygan i Bartłomieja Gajewskiego z Gajewa. W spisach występują też: Stanisław Wituński oraz Mikołaj i Jan Puczek.
Wkraczając w XVII w. niewątpliwie należy wymienić Jana Szamowskiego, kasztelana gostynińskiego. Do kasztelana należały folwarki w Kterach, Zieleniewie, Siemienicach. Żoną jego była Anna z Byków Bykowska herbu Gryf.
Córka Jana, Anna Szamowska wychodzi za Aleksandra Zarembe Skrzyńskiego, wojskiego łęczyckiego, poźniejszego kasztelana brzezińskiego mianowanego w 1661 r. po Janie Mniewskim z Mniewa. Kasztelanię brzezińską po śmierci Aleksandra w 1662 r. otrzymał jego trzeci syn Stanisław.
Na pamięć zasługuje fakt ufundowania przez Jana i jego żonę Annę, kościoła oo. Pijarów w Łowiczu w 1667 r.
"Jan Szamowski, kasztelan gostyński zamyślał w dziedzicznej wsi swojej Piątku wybudować klasztor dla księży Reformatów, lecz że krewny jego w tym samym czasie został Pijarem, Szamowski zmienił zamiar i kolegium pijarskie wznieść postanowił. Dla dogodności zaś młodzieży szkolnej, za pozwoleniem Mikołaja Prażmowskiego arcybiskupa gnieźnieńskiego fundacje swą do Łowicza przeniósł. 28,572 zł na pierwszy zakład zapisując. Zaraz w roku 1668, 14 marca przybyło 2 pijarów"
- według opisu z Historii szkół w koronie i wielkim księstwie litewskim T.IV 1851 r.
Po porozumieniu z ówczesnym arcybiskupem Mikołajem Prażmowskim postanowił umieścić fundację w Łowiczu.
Miało się stać to za sprawą zapisów testamentowych dokonanych przez małżonków na swoich dobrach, tj. Jan Szamowski na wsiach Sójki, Roszkowo,Wierzbie koło Kutna zapisał na utrzymanie 7% z 13000 złp dochodu z tych wsi, tyleż samo i żona jego Anna z Byków zapisała na wsiach Pęcławice i Jankowo k./Piątku. Małżonkowie zastrzegli jednak, że dochody z tych wsi zostaną przekazywane pijarom dopiero po ich śmierci. Do tego czasu ofiarodawcy zobowiązali się pokryć koszty utrzymania czterech zakonników.
Trudno ustalić kim mógł być wspomniany krewny fundatora, natomiast na podstawie opracowania J.Korytkowskiego (Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasi i metropolici Polscy od roku 1000 aż do 1821,) dowiadujemy się że przeszło sto lat wstecz, w 1520 roku proboszczem parafii w Pszczonowie (koło Łowicza) był niejaki Stanisław Szamowski, który był jednocześnie prepozytem kapituły łowickiej, sedzią delegowanym Stolicy Apostolskiej oraz poborcą podatkowym. Pełniona funkcja proboszcza w Pszczonowie była funkcją tytularną. Proboszcz jako prałat kapituły łowickiej rezydował na stałe w Łowiczu, a jego obowiązki duszpasterskie pełnili dwaj wikariusze.Być może wspomnianym krewnym był ktoś z późniejszych Szamowskich który kontynuował posługę duszpasterską.
Według księgi dóbr i przywilejów kościelnych Jana Łaskiego (Liber Beneficiorum), w kościele Pijarów w Łowiczu miała znajdować się tablica upamiętniająca fundatora, o treści :
"D.O.M"
"Haec Ecclesia Erecta est In honorem B. Mariae Virginis Matris DEI et S.Adalberti, Episcopi et Martyris Innocentio XI Papae Joanne III Rege Poloniae Stephano Wydżga Arch. Gnesn. Perillustris ac Rndmus D. Albertus Stawowski Epus Petrciens. Suffragan Gnesnen. Primum lapidem imposuit Ex pia munifcentia Illrmi Dni Joannis in Szamow Szamowski Castellani Gostin., Fundatoris Collegii Lovic. et ex speciali subsidio M.D. Pstrokoński diversorumque Benefactorum sub Rndo Patre Carolo Joanne a Jesu Praepto Provin., Patre Adalberto a S.Theresia Rectore Loviciensi.
Anno a partu Virginis 1680 die 11 mesis Junii"
Niestety do dnia dzisiejszego tablica się nie zachowała.
https://witonia-historia.nsfera.pl/rodziny/szamowscy.html?showall=1#sigProGalleriabe306bd1e0
Brat jego Stanisław, w tym czasie dziedziczy dobra Szamów, Wargawę, Oraczew.
Około 1685 r. po Janie Szamowskim, folwark w Kterach, Zieleniewie przejmuje jego jedyny syn Stanisław.
Syn Stanisława, Franciszek Szamowski (czytaj więcej ..), (żona Zofia Lutomierska herbu Jastrzębiec) wymieniany jest w księgach grodzkich łęczyckich z 1667 r.[Castr.Lanc.Rel. 125, f.24] jako opłacający podatek przy dobrach Wroczyny, być może jest wówczas ich właścicielem. Dnia 19 XI 1700 spisał testament, w którym wyraził życzenie pochówku w kościele Pijarów w Łowiczu, wzniesionym przez jego stryja Jana, kasztelana gostynińskiego.
Córka Stanisława - Helena Szamowska ok. 1706 r. wychodzi za mąż za Jana Sołłohuba, pochodzącego z Litwy ubogiego szlachcica, który dzięki temu małżeństwu rozpoczął swoja świetną karierę polityczną i doszedł godności podkomorzego gostynińskiego a następnie podskarbiego wielkiego litewskiego, wojewody brzeskiego. Tak oto opisuje w swoich pamiętnikach z lat 1714-1765Marcin Matuszewicz :
"Jadąc do Wilna natrafił na ślub Sołłohuba (starszego syna Jana) z Ogińską wojewodzianką litewską, i z okazji przychodzi o tym Sołłohubie (Janie) nadmienić.
Z ojca swego był niski, człek serca mężnego, w naukach nie biegły, rozumu naturalnego czystego, był w wojski litwskiem pod regimentem dragonii, dosłużył się tam porucznikowstwa, potem podczas rewolucji za Karola XII szwedzkiego, był w ziemi gostynińskiej z regimentem i był po prowiant komenderowany do Szamowskiego urzędnika ziemi gostynińskiej który miał kilka córek. Częstował go ów Szamowski, a gdy odjeżdżał Sołłohub, jeszcze go na konia wsiadającego ochoczy poił gospodarz. Nie chciał pic Sołłohub, na resztę rzekł, jeśli do niego która z córek gospodarskich wypije,tedy pić będzie. Jedna z nich wzięła kielich i według zwyczajnej damom domestyj, trochę wypiwszy, oddała mu pełny kielich. Sołlohub z ochotą wypił, a potem postawiwszy kielich na głowie końskiej, rozstrzelił go z pistoletu, a potem z konia zsiadłwszy do nóg, do nóg damie i ojcowi opadł, prosząc o daklaracyą. Ojciec napiły rozumiejąc że to żart, deklarował, a dama rzetelnie deklarowałą. Ten ojcowski żart potem się w prawdę obrócił, gdyż go i prośbą i groźba wojenną przymusił prawie Sołłohub, że mu córkę oddał. Człek był bogaty, dal znaczny posag i dobra, za posag brygadierstwo w tymże regimencie kupił, i zaczął się w ziemi gostyńskiej na poselskie i deputackie kreować funkcję. Udał się do Poniatowskiego teraźniejszego kasztelana krakowskiego w faworach u Augustach wtórego będącego, za jego promocyą został podkomorzym gostynińskim. Przy przysiędze jego w ziemi gostyńskiej, chcieli patryotowie tej ziemi nie dopuszczać go do przysięgi, ale jako brygadyer mając astencyą oficjerów i ludzi regimentowych, przy tem bedąc sam serca mężnego, zastraszył ze mu musieli w ład pójść, a gdy mu przybyła coraz większa fortuna i z nią konsyderacya, tedy za pomocą książąt Czartoryskich został łowczym wielkim litewskim. Potem gdy regimentarstwo wielkie koronne dane było Poniatowskiemu, naówczas podskarbiemu wielkiemu litewskiemu, potem wojewodzie mazowieckiemu a teraz kasztelanowi krakowskiemu, tedy kilka lat po otrzymanemu regimentarstwie, Poniatowski sprzedał podskarbstwo wielkie litewskie Sołłohubowi za 100 tysięcy złotych polskich."
Istnieje również legenda o pięknej Helenie i Sołłohubie. Pytanie czy była ona pierwowzorem do opisania jej w pamiętnikach przez Matuszewicza? Oto jej treść:
"Było to w czasach III wojny szwedzkiej. Młody szlachcic, przystojny acz ubogi , Żmudzin z pochodzenia Jan Sołłohub pełnił naon czas funkcję porucznika regimentu. Jego pułk przywędrował gostynińskie. Sołłohubowi powierzono zaprowiantowanie jednostki.
Ruszył więc nasz porucznik szukać żywności i trafiło dworku w Szamowie. Przyjęto go tam niezwykle gościnnie, urządzono huczne przyjęcie i bawiono się przez kilka dni. Tam Sołłohub poznał piękną Helenę - córkę zamożnego właściciela dworku. Zakochał się w niej bez pamięci ? a i ona poczyła słabość do przystojnego porucznika.
Po kilku dniach porucznik opuszczał gościnny dworek w Szamowie. Jak wymaga tradycja wszyscy odprowadzili go za próg, gdzie wypito ?strzemiennego?. Istniał zwyczaj że kawaler, chcąc się przekonać, czy jego wybranka darzy go uczuciem, podał jej swój kielich ? jeśli napiła się z niego, znaczyło że tak. W ten właśnie sposób postąpił Sołłohub. Podał kielich Helenie, a ta upiła parę kropli trunku. Uszczęśliwiony porucznik, pewien już teraz wzajemności Heleny, wychylił kielich do dna, po czym ustawiło na łbie swego konia, i zestrzelił. Następnie padł przed Szamowskim na kolana i prosił go o rękę córki.
Dobrze już podchmielony Szamowski przyrzekł Sołłohubowi dać córkę za żonę. Kiedy jednak po pewnym czasie porucznik wrócił po pannę ? tata odmówił. Tłumaczył Sołłohubowi, że to był tylko żart, że on kasztelan gostyński, nie może przecież wydać córki za ubogiego szlachcica.
Sołłohub wpadł w rozpacz i gniew. Zagroził że podpali dwór, a pannę porwie. Groził i prosił ? aż Szamowski zmiękł i zgodził się na ślub. Z ich związku narodziło się 2 synów i córka.
Helena z Szamowskich Sołłohubowa żyła krótko. Umarła w roku 1727. Jan Sołłohunb który żenił się jeszcze dwukrotnie, przeżył ją o przeszło 40 lat. Zmarł w 1768 r. Skromny porucznik, cześnik żmudzki, przechodził liczne przeobrażenia. Kiedy osiadł w Oporowie ? został mianowany deputatem z woj. łęczyckiego na Trybunał Koronny. Potem otrzymał urząd łowczego litewskiego, po czym został podskarbim. Pod koniec życia był już wojewodą brzesko-kujawskim. Tyle historii i legend"
Portret Heleny Szamowskiej
Portret Heleny Szamowskiej
Portret Jana Sołłohuba
Portret Jana Sołłohuba
Portret Józefa Sołłohuba
Portret Józefa Sołłohuba
Portret gen. Jana Sołłohuba
Portret gen. Jana Sołłohuba
https://witonia-historia.nsfera.pl/rodziny/szamowscy.html?showall=1#sigProGalleria099b9dad8f
Około 1725 r. Jan Sołłohub odkupuje od Michała Stanisława Tarnowskiego, kasztelana sieradzkiego Oporów wraz z zamkiem oraz dobrami: wsią Oporowska, Oporówkiem oraz Jastrzębia.
Hellena Sołłohuba, z domu Szamowska pozostawiła mu dwóch synów: Antoniego Józefa (170?-1559)i Józefa Antoniego (1709-1781),oraz dwie córki: Annę (zm.1756 r.), Katarzynę (1708-1778) Zmarła w 1727 r. Pochowana w Oporowie w kościele o. Paulinów. Na zamku w Oporowie znajduje się portret Heleny z Szamowskich Sołłohubowej, oraz Sołłohubów.
Majątek Jana Sołłohuba to prócz ogromnych dóbr w woj. mińskim i w/w klucza oporowskiego zawierał min majątek: Ktery, Zieleniewo i Osędowice ? wniesione w posagu przez żonę Helenę Szamowską. Jan Sołłohub zmarł w 1748 roku.
Najstarszy syn Józef Antoni Sołłohub urodził się 26 lipca 1709 roku. Ojciec Jan ustąpił jemu starostwa sannickiego w roku 1727, a potem wyprawił za granicę. Powróciwszy, został pułkownikiem w wojsku litewskiem, a w r. 1742 kasztelanem żmudzkim mianowany we Wschowie (w maju). Ożenił się Antonina Ogińską, starościanką dorsuniską oraz wojewodzianką nowogrodzką . Żył z nią około 40 lat. W latach 1767-1768 był delegatem sejmowym. Bezdzietny. Wójtostwo gostyńskie przelał na Ignacego Sołłohuba, stolnikowicza żmudzkiego (1763), Sanniki zaś na Jana, jenerała adjutanta królewskiego (29 stycznia 1774). Po ojcu dziedziczy połowę Kter i Zieleniewa, Oporów, Oporówek, Jastrzębie.
W1758 r. otrzymuje od brata Antoniego drugą połowę Kter, Osędowice i Dobrzyków.
W 1762 r. dobra Kterskie sprzedaje Adamowi Wodzińskiemu herbu Jastrzębiec, łowczemu orłowskiemu za 72 tys. zł. Zmarł w 1781 r. Pochowany w Warszawie w kościele św. Krzyża w grobowcu rodzinnym. Bezdzietny. Także w 1781 r. majątek obejmujący min. klucz oporowski zapisuje bratankowi Janowi Michałowi (s. brata Antoniego). Jego żoną została Maria z Sapiehów. Ostatecznie w 1792 r. Jan Michał sprzedał dobra oporowskie Kajetanowi Korzeniowskiemu, pisarzowi litewskiemu.
Brat Antoni Józef, był generałem artylerii litewskim, za żonę miał Brygidę Radziwiłłównę, wojewodziankę nowogrodzką. Dwukrotnie żonaty. Na podstawie działów ze starszym bratem zawartych w Mińsku w 1749, przeją po ojcu min. Ilię, Iwiniec, Starzyki (woj. mińskie) oraz w Koronie, Wolę Paczyńską, połowę Kter, Osędowice i Dobrzyków. Od 1717 był marszałkiem sejmu deputackiego w Łęczycy. Zmarł w drodze do Wilna w 1759 r. Tam tez został pochowany. Miał 6-cioro dzieci: Jana Michała, Kazimierza, Jerzego, Barbarę Katarzynę, Wincentę.
Córka Jana i Heleny - Anna Sołłohubówna herbu Prawdzic, podskarbianka wielka litewska, wychodzi za maż za Tomasza Szczawińskiego, podkomorzego gostyńskiego i starosty gąbińskiego. Z niej synowie: Franciszek Ksawery i Jan, w r. 1778 wojski orłowski.
Przy okazji należy tu wspomnieć o rodzinie Wodzińskich (wywodząca się Wodzina i Wodzinka w woj. sieradzkim) , w których posiadaniu (po Szamowskich) do ok. 1945 r. znajdował się dobrze zarządzany majątek Kterski. Ok. ... Karol Wodziński wchodzi w związki z Marią Szamowską, synowie: Adam, Gabriel (biskup), córki: Zuzanna (wyszła za Sołłohuba), Maria, Dorota.
Na cmentarzu w Strzegocinie znajduje się pomnik Jana Niepomucena Paschela Wodzinskiego (19 III 1777 - 14 III 1841) ówczesnego dziedzica dóbr Ktery i Zieleniew. Był jednym z dwóch synów ze związku w/w Adama i Marii Szamowskiej.(http://www.szlachta.org.pl/pl/szlacheckie-i-ziemianskie-groby/strzegocin-przykoscielny.html).
Spis urzędników łęczyckich i sieradzkich XVI-XVIII w. wymienia ponadto: Piotra Szamowskiego (brat Krzysztofa), skarbnika łęczyckiego w latach 1692-1702. W 1702 dokonał rezygnacji na rzecz syna Jana, który pełnił ten urząd do 1711 r. oraz jego brata Franciszka Szamowskiego stolnika łęczyckiego w latach 1694-1700. (czytaj więcej)
Antoni Szamowski, podstoli bracławski, syn Jana (trudno ustalić czy Jana syna Piotra czy Krzysztofa), właściciel dziedzicznego Szamowa, w 1756 podzielił majątek pomiędzy dwóch synów z czego:
I. Falicjan (Feliks) wojski wielki orłowski (1765-71), łowczy inowrocławski (1771-72), cześnik Inowłodzki (1772), podstoli orłowski (1772-76), następnie podczaszy orłowski (1776-87) które to podczaszostwo zrzekł się na rzecz syna Ignacego. Felicjan odziedziczył Szamów, Witaszewice (Witaliszewice) , Witaszewiczki i Komaszyce.
SynFelicjana, Ignacy Szamowski, (czytaj więcej ....) podczaszy orłowski (1787-1826), był posłem z powiatu łęczyckiego i orłowskiego na sejm w latach 1809, 1811-12. Ożenił się z Rozalią z Zawadzkich, córką (siostrą?) wójta Łowicza, Andrzeja Zawadzkiego. Ich ślub odbył się 25.I.1802 roku w kościele Św. Andrzeja w Warszawie, wpisany następnie do księgi małżeństw kolegiaty łowickiej gdzie widnieje natomiast jako podczaszy łęczycki. Na cześć Ignacego Szamowskiego, Antoni Jan Szabrański bogaty kupiec pochodzenia żydowskiego z Łowicza napisał poemat satyryczny pt. "Wąsy". Poemat powstał prawdopodobnie przed wybuchem powstania listopadowego które Szabrański spędził na wsi, pełniąc obowiązki dzierżawcy dóbr ziemskich Witaszewice w powiecie łęczyckim należących do Ignacego. Wyrazem sympatii kierowanej do Szamowskiego mógł być rymowany prolog wspomnianego wyżej poematu Wąsy.
Ignacy był też m.in. właścicielem nieruchomości w Łowiczu przy Końskim Targu oraz wspomnianych dóbr Witaszewice (wg akt z lat 20-30 XIX w. z A.P. w Łowiczu). Ich syn Eugeniusz Kajetan przejął dobra Witaszewice, Witaszewiczki i Komaszyce Na cmentarzu w Łęczycy znajduje się pomnik Rozalii z Zawadzkich Szamowskiej, ur. 29 sierpnia 1775, zm. d. 25 marca 1850, pomnik fundacji syna.
II. Ignacy w 1755 był dzierżawca dóbr Recerzew koło Kłodawy. Syn Ignacego - Antoni skarbnik inowłodzki (f1792-93, był właścicielem Rgilewa koło Kłodawy oraz prawdopodobnie pobliskiej miejscowości Nowa Wieś -pierwotna nazwa Nowa Wieś Szamowska (źródło:www.kadzidlowa.republika.pl). Rgielew oraz dobra Kraszew Wielki przeszły we władanie Gustawa Szamowskiego (wnuk Antoniego, syn Augusta Ludwika i Teodozji z Dąbrowskich) i jego żony Felicjany Karwosieckiej, zaślubionej w 1882 w Warszawie. Antoni zmarł 1 XII 1813 r.
Na cmentarzu w Tumie pod Łęczycą znajduje się grobowiec rodziny Szamowskich. Pochowani tam są prawdopodobnie: Ogińscy, Sołłohubowie, nieznany Kostka (ź. Henryk Skarbek).
https://witonia-historia.nsfera.pl/rodziny/szamowscy.html?showall=1#sigProGalleria8528ceec02
W tym miejscu chciałbym bardzo podziękować Pani Marii Sochaniewicz oraz Pani Annie Szamowskiej za pomoc i uwagi w tworzeniu artykułu.
W opracowaniu artykułu wspomagałem się drzewem genealogicznego rodziny Szamowskich ze strony:http://www.no-news.info/FamilySite/drzewoszamowskich.pdf
Pełny adres strony to: http://www.no-news.info/FamilySite/szamowski.html
Kujawiak o Witoni:
"Niedaleko od Witoni maja chłopy po dwie żony, po dwie żony, po-pól trzeciej, po półtora kopy dzieci."
Autor: Mateusz Szamowski, szambelan, około XVIII w.?
Czytaj także:
---------------------------------------------------------
Bibliografia:
1. Historia szkół w Koronie i w Wielkim Księstwie Litewskim T.IV 1851 r.
2. Władysław Semkowicz, ?Wywody szlachectwa w Polsce XIV-XVII? 1913 r.
3. Polski Słownik Biograficzny T. 40/2 (Sołłohub)
4. Jan Łaski "Liber Beneficiorum" T.2 1881 r.
5. Elżbieta Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861(1867)
6. Archiwum Wodzińskich z Kter w powiedzie kutnowskim, nr zespołu: 364 / 0, AP oddz. w Łowiczu
7. Akta majątku Ktery (pow. Łęczyca), nr zespołu: 588, AP w Łodzi
8. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, http://kpbc.umk.pl/dlibra
9. Jan Łaski "Liber Beneficiorum", II str. 33
9. Mirosław Pisarkiewicz - Pomniki szlacheckie na cmentarzu pod Łęczycą, oraz cmentarz przykościelny kościoła p.w. św. Bartłomieja i Wojciecha w Strzegocinie koło Kutna (artykuł na www.szlachta.org)
10. Urzędnicy łęczyccy sieradzccy wieluńscy XVI-XVIII w. - Spisy
11. Regestra Thelonei Aquatici Wladislaviensis : Saeculi XVI
12. Tadeusz Nowak "Kopia rycerska Stefana Puczka z Nędzerzewa"
13. Ziemia Łeczycka. 1969 nr.24.
14. Liber copulatorum Kol. Łow., 1802, rep. 9, k. 299-300; (ślub Ignacego z R.Zawadzką)
15. Marek Wojtylak " ŁOWICZANIN W WARSZAWIE" (SZKIC DO PORTRETU ANTONIEGO JÓZEFA SZABRAŃSKIEGO)