Dzieje rodu SZAMOWSKICH herbu PRUS I-mo

Paprocki w swym herbarzu tak herb Prusów opisuje:

"W czerwonym polu półtora krzyża białego, to jest drugiego krzyża od dołu po lewym boku tarczy nie masz połowy, na hełmie ręka zbrojna po ramię z korony wychodzi, w łokciu zgięta z mieczem do góry w prawą tarczy zaniesiona"

Szlachtę pieczętującą się znakiem półtora krzyża spotykamy w Szamowie w ziemi łęczyckiej, skąd heraldycy wywodzą rodzinę Szamowskich. Rodzina senatorska osiadła w dawnym województwie łęczyckim , spokrewniona była min. z rodzinami Sierakowskimi, Szczawińskimi, Sołłohubami, Działyńskimi, Głębockimi i Roliczami Tarnowskimi .

Najstarsze pisane wzmianki znajdujemy w księgach sądowych łęczyckich z lat 1386-1419. Wśród imion cząstkowych właścicieli Szamowa, występujących w w/w księgach, odnajdujemy i imiona Pruskie. W latach 1386 ? 1399 dziedziczył w Szamowie Lecarth z synami Tomaszem i Stanisławem. (K.S. Łęczyckie I, 56, 931, 6093) Występują też Michał, Jan, Mikołaj.

Na podstawie zapisu sądowego z 1407 r. właścicielami dóbr w Szamowie prawdopodobnie byli Stanisław, Urban i Andrzej.  W zapisce ponadto uczestniczą pierwszej parze świadków Windyka i Jakusz ze Słubic. Stroną przeciwną był Dersław z Sierpowa położonego pod Łęczycą.

8. Łęczyca, wiece gen. d. 16 lutego r. 1407.
Domenicus Pauli de Swirczino erga Derslaum de Syrzpowo docuit militiam suam de proprio cleynodio dicto
Prussy. Omnes iuraverunt de clipeo crux media altera, videlicet: Vindica de Slubicza, Jacussius de ibidem,
Stanislaus de Szamowo, Urbanus de ibidem, Andreas de ibidem, Petrassius de ibidem, quia eorum frater est de
cleynodio, proclamatione et signo.  Terr. Lanc. t. 4. p. 1109

W 1423 r. w grodzie łęczyckim szlachectwa swego dowodzi Mikołaj z Szamowa (w obecności Filipa z Daszyny!).

Szamowscy nie pozostawali biernie wobec wojny z zakonem krzyżackim w 1410 r. Brali w niej czynny udział. Jak czytamy w opracowaniu prof. T.Szymczaka, spisy krzyżackie jeńców polskich zamku elbląskiego, pozwalają na stwierdzenie iż najliczniejszą grupę wśród 11 członków załogi zamku stanowili Łęczycanie. Poddanych służącym książętom mazowieckim Januszowi i Ziemowitowi będących w służbie króla Władysława Jagiełły i księcia Witolda, pojmano do niewoli w końcu września 1410 r. osadzono na zamku elbląskim. Jego załogę stanowili rycerze wywodzący się z różnych oddziałów. Wśród łęczycan do niewoli krzyżackiej w Elblągu dostało się 5 podkomendnych Stefana Puczka z Nędzerzewa: Krzesław Kat, Adam z Łazina, Paweł z Grzybowa, Grzegorz z Rogaszyna, oraz min. Bogusław z Szamowa i Wojciech z Szamowa. Rycerze pełnili rolę pocztowych (strzelców)

Stefan Puczek służył w chorągwi starostwa łęczyckiego u podkomorzego krakowskiego Piotra Szafrańca z Pieskowej Skały. Można stwierdzić że Stefan Puczek wystawił zapewne dość liczną kopię rycerską (własny oddział), bowiem po zwycięstwie grunwaldzkim jego sześciu podkomendnych wchodziło w skład załogi zamku elbląskiego w niewoli krzyżackiej. Zapewne wszyscy podkomendni Stefana Puczka wypełniali powinności wojskowe wynikające z faktu posiadania przez nich lub ich ojców dóbr dzierżonych na prawie rycerskim.

W Szamowie w XV w. występowało około 20 współwłaścicieli. Wśród dziedziców jest wymieniany także Bogusław. W zapisce z 1406 r. wymienieni zostali bracia Tomek, Bogusław i Piotr oraz Bogusław wymieniany w zapiskach w latach 1406-1412.

Postać Wojciecha z Szamowa identyfikować można z Wojciechem Tomaszowicem z Szamowa, występującym w 1409 r. Z zapiski z 1386 r, znany jest także Wojciech Wojciechowic z Szamowa. Wojciech jeszcze wielokrotnie występował przed sądem łęczyckim. W 1397 r. kupił dział w Wargawie za 40 grzywien gr. sz. Pisał się nastepnie z Wargawy, uczestniczy w 1405 r. w sprawach granicznych dotyczących tej wsi. Identyfikować go można z Wojciechem Budkiem z Wargawy, po którym w 1415 r. występowała wdowa Grzymka wraz z dziećmi.

Do rodu niewątpliwie należał Jan z Szamowa, kasztelan konarski łęczycki (zastępując ustępującego Mikołaja Puczka z Nędzerzewa), burgrabia łęczycki i exactor Lanciciensis(poborca podatkowy) w latach 1484-1513 [MRPS I 1691, IV 1136], uczestnik Sejmu w Radomiu w r. 1505, dowodem czego są liczne wpisy w księgach skarbowych króla Władysława Jagiełły, i Metryce Koronnej:

"Data est gratia exspectativa super castellanatum Conariensem in terra Lanciciensi Joanni Schamowski, quem tenet nunc Nicolaus Puczek."

Syn jego Stanisław, przedtem podstarości łęczycki objął po rezygnacji ojca kasztelanię konarską łęczycką w 1513 r. [MRPS IV, 2092]. Pełnił ten urząd do 8 III 1530 r.

"Datus est castellanus conariensis Stanislao Schamowski per liberam resignationem Ioannis Schamowski petris sui"